Aid 3

Nee dit arme schaap dwars op de brommer heeft het offerfeest waarschijnlijk niet overleefd......net als veel soortgenoten. Het grote - of offerfeest, Aid el Kbir,  is het belangrijkste religieuze moment van het jaar en staat bol van de tradities en gebruiken. Elk jaar aan het eind van de Haj, de bedevaart naar Mekka,worden deze op precies dezelfde manier worden uitgevoerd. Het is bij uitstek een familiegebeuren en grijpt terug op het verhaal van Abraham die door God op de proef wordt gesteld en zijn zoon Isaac moet  offeren. Als Abraham hier toe bereid is, heeft God genade en mag Abraham een schaap offeren in plaats van zijn zoon. Dit verhaal staat ook in de Koran, die gebaseerd is op de Thora en de Bijbel, alleen hebben Abraham en Isaac hier andere namen; Ibrahim en Ismail.

Het officiële startsein voor het ritueel slachten wordt gegeven door een imam die een schaap de keel doorsnijdt. Op tv zet M6, de koning, het mes op de keel van een schaap. Het arme beest ligt stevig in de houtgreep van imams en andere, in smetteloos witte djellahbas geklede, mannen. Daarna ondergaan ook de schapen in de rest van het land hetzelfde lot. In talloze huishoudens is het werken geblazen.  Wie geen zin heeft in bloederig en vies werk, huurt een slager in. Zelf zet je dan alleen héél even het mes op de keel van het schaap, de slager doet de rest. Slagers draaien overuren, ook in de supermarkt. De dag na Aid laten mensen hun schaap in stukken zagen. In een boodschappenkarretje wordt het geslachte en gevilde, maar nog hele schaap, bebloed en wel  naar binnen gereden, waar het onder de zaag gaat en daarna in stukken thuis de vriezer in kan.

In veel gezinnen wordt één schaap geslacht, à ongeveer 2500-3000dh. Van dit schaap is slechts 1/3 voor de familie zelf, 1/3 gaat naar vrienden en 1/3 naar de armen. Vroeger was dit voor velen het enige moment van het jaar waarop vlees gegeten werd. Nu veel Marokkanen zich toch meer kunnen veroorloven , worden er ook suggesties gedaan via bv whatapp en facebook om het geld dat ieder jaar voor de schapen wordt betaald, aan opvang voor ongehuwde moeders te besteden. Voor iedereen hier aan meedoet, zullen er nog letterlijk heel wat koppen rollen ben ik bang.

In het gezin waar wij al een paar jaar te gast zijn, wordt per gezinshoofd een schaap geslacht, en al voor het tweede jaar een koe. Vader is namelijk diabeet en mag geen schaap eten. Aan het slachten de schapen zijn we inmiddels gewend. Het scheelt ook dat deze familie op het platteland woont en de dieren al een tijdje verzorgt. Meer dan het slachten zelf, hebben we moeite met het transport vóór het feest. En hoewel het soms ook lachwekkende taferelen oplevert, 'n schaap op de brommer mét helm op, word je niet vrolijk van het zien van een schaap dat op zijn zij in de volle zon op de bagagedrager van een grand taxi is gebonden. Ondanks al dit dierenleed spreekt de saamhorigheid die we in het gezin zien ons erg aan. Direct na het slachten komt de hele familie in touw. Van grootouders tot de kleinste peuter, iedereen doet iets. Kop roosteren, darmen schoonmaken, poten afkrabben. Sommige kinderen knabbelen aan een oor! Zorgvuldig wordt het beest ontleed en alles, maar dan ook álles wordt verwerkt. En in een vaste volgorde gegeten. De eerste dag worden brochettes van de lever gegeten. Omwikkeld met reepjes buikvet zodat het vlees niet te droog is liggen de spiezen op een houtskoolvuurtje te bakken. Het gewone vlees is nog te vers om te eten en hangt met een touw aan een stevige balk in de schaduw. De kop met inhoud komt de volgende dag op tafel enz enz. De rest gaat de vriezer in. Hoe men dit vroeger deed weet ik niet....,

Omdat dit het grootste feest van het jaar is, vindt er ook een soort volksverhuizing plaats. Vanuit de steden trekken veel mensen naar hun 'bled' waar ze het feest in familiekring vieren. Veel winkels zijn gedurende één of twee weken gesloten. Sowieso is er de eerste dagen na Aid geen slager op poelier open; gebrek aan klandizie. Het slagers-straatje in het centrum van El Jadida ligt er dan ook verlaten bij. Even geen vlees aan de haken vóór de winkels, geen schapenkoppen op de rooster of in de pan, en even geen indringende geuren die de neus prikkelen!